Facsimile of Benedetti's Chapter on Mechanics
Image TranscriptionTranscription
DE ICTV BOMBARDAE SECUNDUM
diversas elevationes. Et de quibusdam erroribus Nico-
lai Tartaleae, circa idem.
Fllustri D. Iosepho Cambiano ex Ruffia Dominis, aquiti
strenuo, & tormentis bellicis Serenissimi Ducis
Sabaudia Prafecto.
EXcogitavi quaedam dum ocio frui licuit per absentiam Ducis Serenissimi,
quae ad te scribere placuit, ut si probaveris in lucem quandoque profer-
re non dubitem, si despexeris, ocius supprimam, sunt autem huiusmodi.
quae ad te scribere placuit, ut si probaveris in lucem quandoque profer-
re non dubitem, si despexeris, ocius supprimam, sunt autem huiusmodi.
Unde fiat ut tormentum bellicum vehementi feriat ictu superius delato
quam orizontali, ut Tartalea scribit, quaesito secundo libr. primi quaesitorum, a ne-
mine adhuc (quod sciam) traditum est.
quam orizontali, ut Tartalea scribit, quaesito secundo libr. primi quaesitorum, a ne-
mine adhuc (quod sciam) traditum est.
Rationes vero Tartaleae nullius sunt momenti, quia si validae essent, sequeretur
ut inclinata bombarda, adeo ut angulus sub orizonte factus aequalis esset ei, qui su
pra orizontem est, ictum bombardae in utroque huiusmodi situ eundem esse futurum.
& si aliqua differentia oriretur ratione granitatis pilae ab ipsa bombarda emissae, hoc
fieret, ut scilicet velocior esset in motu inclinato quam in elevato cum pondus, mo-
tui adeo non opponatur. Id quod non ita se habet, vera enim causa unde fiat, ut bom
barda elevata vehementius feriat, quam ea quae est minus alta, eadem est fere, in ge-
nere, cum ea, qua aliquod corpus materia magis densa, sed simile & aequale alteri cor
pori materiae minus densae velocius movetur ab una eademque, aut aequali vi
compulsum. Est eadem etiam in specie ei, qua maiorem effectum producit
puluis, qui in locis subterraneis ponitur quum vasis optime colligatis ferro in-
cluditur. Est etiam similis ei, qua longius impellitur pila, qua ludimus, ab ali-
quo instrumento ligneo, quando percutitur contra, quam cum secundum suum mo-
tum proiicitur. Id quod inde fit, quia virtus movens maiori vi, & intensiori huius-
modi corpus percutit, quia corpus quod moveri debet, quanto magis resistit virtu-
ti moventi (certum tamen terminum praescribendo) in exiguo eo temporis spatio,
tanto maiorem virtutem colligit, quae ipsum deinde tanto cum impetu mo-
vet, & tanto magis impellens concomitatur, ut maiorem effectum efficiat, quam si
ad movendum sese facile reddidisset. Atque hoc supradictis ictibus elevatis acci-
dit, quia gravitas pilae, ea est quae resistens virtuti moventi, dat ei commoditatem
colligendi dictam virtutem, multo magis quam esset ea, quae ad depressiorem eleva
vationem eam immpelleret. Et quia huiusmodi multiplicatio virtutis, nullam propor
tionem cum pondere pilae gerit, volo inferre quod dum colligitur tanta virtus, col-
ligitur multo plus eo, quod ad impellendam dictam pilam sufficeret, ratione magnae
velocitatis augumenti, quia quanto plus temporis ei conceditur ad commutandam
puluerem in ignem, tanto maior quantitasignis progignitur, unde fit, ut tanto ma-
iori loco indigeat, quamobrem tanto magis impellit, sed ut dixi, tanta cum veloci-
tate adaugetur, ut huiusmodi virtus longe superet resistentiam ponderis pilae, & sic est cau
fa, ut effectus, quod experientia innot escit producatur. Sed ea ratio, qua sese idem author
in tertio quaesito ad aliquod impossibile, circa iter ipsius pilae Legatum Hispanum
ut inclinata bombarda, adeo ut angulus sub orizonte factus aequalis esset ei, qui su
pra orizontem est, ictum bombardae in utroque huiusmodi situ eundem esse futurum.
& si aliqua differentia oriretur ratione granitatis pilae ab ipsa bombarda emissae, hoc
fieret, ut scilicet velocior esset in motu inclinato quam in elevato cum pondus, mo-
tui adeo non opponatur. Id quod non ita se habet, vera enim causa unde fiat, ut bom
barda elevata vehementius feriat, quam ea quae est minus alta, eadem est fere, in ge-
nere, cum ea, qua aliquod corpus materia magis densa, sed simile & aequale alteri cor
pori materiae minus densae velocius movetur ab una eademque, aut aequali vi
compulsum. Est eadem etiam in specie ei, qua maiorem effectum producit
puluis, qui in locis subterraneis ponitur quum vasis optime colligatis ferro in-
cluditur. Est etiam similis ei, qua longius impellitur pila, qua ludimus, ab ali-
quo instrumento ligneo, quando percutitur contra, quam cum secundum suum mo-
tum proiicitur. Id quod inde fit, quia virtus movens maiori vi, & intensiori huius-
modi corpus percutit, quia corpus quod moveri debet, quanto magis resistit virtu-
ti moventi (certum tamen terminum praescribendo) in exiguo eo temporis spatio,
tanto maiorem virtutem colligit, quae ipsum deinde tanto cum impetu mo-
vet, & tanto magis impellens concomitatur, ut maiorem effectum efficiat, quam si
ad movendum sese facile reddidisset. Atque hoc supradictis ictibus elevatis acci-
dit, quia gravitas pilae, ea est quae resistens virtuti moventi, dat ei commoditatem
colligendi dictam virtutem, multo magis quam esset ea, quae ad depressiorem eleva
vationem eam immpelleret. Et quia huiusmodi multiplicatio virtutis, nullam propor
tionem cum pondere pilae gerit, volo inferre quod dum colligitur tanta virtus, col-
ligitur multo plus eo, quod ad impellendam dictam pilam sufficeret, ratione magnae
velocitatis augumenti, quia quanto plus temporis ei conceditur ad commutandam
puluerem in ignem, tanto maior quantitasignis progignitur, unde fit, ut tanto ma-
iori loco indigeat, quamobrem tanto magis impellit, sed ut dixi, tanta cum veloci-
tate adaugetur, ut huiusmodi virtus longe superet resistentiam ponderis pilae, & sic est cau
fa, ut effectus, quod experientia innot escit producatur. Sed ea ratio, qua sese idem author
in tertio quaesito ad aliquod impossibile, circa iter ipsius pilae Legatum Hispanum